چگونه اعتیاد به گوشی را از بین ببریم؟
این سوالی است که امروزه به صورت گسترده مطرح میشود و افراد زیادی مدعی داشتن جواب آن هستند. اما پیش از یافتن جواب باید درک درستی از صورت مسئله داشت. اعتیاد به گوشی همراه به چه معناست؟ اعتیاد به گوشی همراه، اختلال استفاده بیش از حد و خارج از کنترل از گوشی همراه، اینترنت و فضای مجازی است. در واقع دو فاکتور مشخصه اصلی اعتیاد به گوشی و اینترنت هستند: استفاده بیش از حد و عدم توانایی فرد در خودداری از استفاده. وسواس ذهنی برای چک کردن مداوم و پیاپی فضای مجازی و شبکههای اجتماعی از مصداقهای عدم توانایی فرد در خودداری از استفاده گوشی و اینترنت است. معیار سنجش میزان اعتیاد به گوشی و وابستگی به اینترنت بر اساس تعداد دفعات استفاده و نیز مجموع زمان استفاده در طی بازه زمانی مشخص است. تشخیص این اختلال بر مبنای علائم و نشانههای آن پیش زمینهای برای ارائه راهکارهایی جهت درمان و حل این مشکل رفتاری است.
مهمترین علائم و نشانههای اعتیاد به گوشی همراه
1- احساس نیاز پیوسته و بدون توقف به استفاده از گوشی همراه و اینترنت و سرکشی و چک کردن فضای مجازی و شبکههای اجتماعی.
2- افسردگی و روی آوردن به کار با گوشی در مواجهه با اضطراب و ناراحتی.
3- فدا کردن روابط انسانی و جایگاه شغلی به خاطر اعتیاد و وابستگی شدید به اینترنت و گوشی همراه.
4- مختل شدن فرد در زمان عدم دسترسی به اینترنت و گوشی همراه. منظور از مختل شدن فرد تمام علائمی است که فرد را از زندگی طبیعی عاجز مینماید مانند اضطراب شدید، سردرد و … .
بهترین راهکارها برای پاسخ به سوال «چگونه اعتیاد به گوشی را از بین ببریم؟»:
1-در نظر گرفتن و تعیین بازههای زمانی مشخص که در آن از گوشی استفاده نشود. از اولین قدمها در مبارزه با اعتیاد به گوشی و اینترنت تعیین بازههای زمانی برای استفاده نکردن از گوشی و اینترنت در آن زمانها است. صرف تعیین زمان کافی نیست بلکه آنچه مهم است پایبندی به عدم کار با گوشی در این زمانهاست.
2-دور از دسترس قرار دادن گوشی همراه در زمان دراز کشیدن در رختخواب. بردن گوشی همراه به رختخواب هم زمینه وابستگی شدید به گوشی و اینترنت را در فرد افزایش میدهد و هم از آرامش خواب میکاهد. یکی از بهترین کارها برای کاهش وابستگی به اینترنت و در پی آن از بین بردن اعتیاد به گوشی، دور از دسترس قرار دادن تلفن همراه در زمان خواب است.
3-حذف اپلیکیشنهای پر کاربرد مانند شبکههای اجتماعی از صفحه اصلی گوشی. حذف کامل پیامرسانها و شبکههای اجتماعی نه تنها راه مناسبی برای ترک اعتیاد به اینترنت و فضای مجازی نیست بلکه ممکن است عوارض نامطلوبی هم داشته باشد. اما حذف اپلیکیشنهای پیامرسان و اجتماعی از صفحه اصلی گوشی میتواند بسیار موثر باشد. حذف از صفحه اصلی باعث میشود این برنامهها مدام در مقابل چشم نباشند و وسوسه چک کردن مداوم آنها کاهش یابد.
4- خاموش کردن نوتیفیکیشن شبکههای اجتماعی. یکی از عوامل مهم در اعتیاد به کار با گوشی نوتیفیکیشن شبکههای اجتماعی است. هر بار که کسی آخرین پست شما در اینستاگرام یا فیسبوک را لایک میکند نوتیفیکیشنی که در صفحه شما ظاهر میگردد باعث میشود که زمینه برای برداشتن گوشی فراهم شود. این چرخهی نوتیفیکیشن و چک کردن گوشی چرخهای بیپایان و مداوم است. با خاموش کردن نوتیفیکیشنهای غیرضروری میتوان این چرخه را شکست و از میزان وابستگی به گوشی همراه و اینترنت و فضای مجازی کاست.
5- ورزش و فعالیت بدنی. فعالیت بدنی مداوم و ایجاد عادت منظم ورزش کردن به مغز انسان کمک میکند تا از دام اعتیاد به گوشی و اینترنت رها شود. ورزش منظم انرژیهای نهفته بدن را آزاد میکند و آدمی را از یکجا نشستن میرهاند. در واقع عادت به ورزش میتواند به عنوان یک سرگرمی و عادت جدید تا حدی جایگزین عادت به کار با گوشی شود.
6- گردش و پیکنیک آخر هفتهها. تعطیلات آخر هفته زمان مناسبی برای ایجاد تنوع در زندگی و شکستن روزمرگی با خارج شدن از شهر و رفتن در دل طبیعت به صورت دسته جمعی و گردش و تفریح است. این کار از یک طرف روحیه فرد را شاد میکند و گفتگو و لذت بردن از معاشرت با دوستان جایگزین نیاز به کار با گوشی و چک کردن شبکههای اجتماعی میشود و از طرف دیگر حضور در مناطق بکر طبیعی و مکانهایی که دسترسی به اینترنت وجود ندارد تمرینی است برای عدم وابستگی مداوم به اینترنت و فضای مجازی.
7- صبور بودن و حرکت گام به گام. واقعیت این است که هیچ نوع اعتیادی را نمیشود یک شبه و به سرعت از بین برد و اعتیاد به گوشی و اینترنت هم از این قاعده مستثنی نیست. برای از بین بردن این اعتیاد باید برنامه داشت و گام به گام و اندک اندک از میزان وابستگی کاست و تعداد دفعات و زمان استفاده از گوشی، اینترنت، فضای مجازی و خصوصاً شبکههای اجتماعی را کاهش داد و به مرور از دام وابستگی رها شد.
8- انجام هر کاری با داشتن همراه و پایه راحتتر است حتی ترک اعتیاد. در ارتباط بودن با افراد دیگری که درگیر اعتیاد به گوشی هستند و همراهی و همفکری کردن با آنها در موفقیت در ترک اعتیاد بسیار موثر است و مانع از احساس تنهایی و دلسردی میشود. ترک اعتیاد به گوشی و اینترنت کار آسانی نیست و در ارتباط بودن با افرادی که در جایگاهی مشابه هستند طی این مسیر را راحتتر و رسیدن به نتیجه را ممکن میکند.
ترک اعتیاد به گوشی به معنای استفاده نکردن از گوشی و اینترنت نیست بلکه به معنای نگه داشتن حد و اندازه در میزان استفاده از گوشی و اینترنت و زیادهروی نکردن است. استفاده متعادل از گوشی هوشمند و اینترنت از جمله ملزومات زندگی در عصر حاضر است. اعتیاد به گوشی اختلالی است که در خیلی از کشورها به رسمیت شناخته شده و به عنوان یک ناهنجاری که نیاز به درمان دارد مورد توجه است. اعتیاد به استفاده از اینترنت و کار با گوشی همراه نه تنها عوارض روحی دارد بلکه مشکلات جسمی مختلفی هم در پی دارد.
منابع: